Rzeź Wołyńska - Ludobójstwo dokonane przez ludność ukraińską, cywilną oraz zorganizowaną w ramach ukraińskich OUN oraz UPA w latach 1943-1945 roku na terenach okupowanych przez III Rzesze, na ludności polskiej. Jedna z najgorszych zbrodnii popełnionych podczas II wojny światowej.
Ludobójstwo obejmowało również w mniejszej skali mordowanie Rosjan, Żydów, Ormian, Czechów a także części innych Ukraińców. W jej wyniku śmierć poniosło od 50 do 60 tysięcy Polaków i w odwecie od 2 do 3 tysięcy Ukraińców.
Do ludobójstwa nawoływał i wspierał go zapleczem religijnym i ideologicznym Kościół Greckokatolicki - to jest Kościół Rzymsko Katolicki obrządku wschodniego, dążąc do tego aby jak najwięcej Polaków zostało wymordowanych w jej wyniku.
Gorzka prawda - cień Bandery nad zbrodnią ludobójstwa - Wiktor Poliszczuk, 2004 rok
"W 60. rocznicę mordów wołyńskich Cerkiew greckokatolicka nie potępiła ich sprawców, za to przyjęła ona postawę zakłamywacza prawdy historycznej i działa ona nie z pozycji moralności chrześcijańskiej, a z pozycji politycznej."
- Wiktor Poliszczuk, "Gorzka prawda-cień Bandery nad zbrodnią ludobójstwa", 2004 rok
Wpływ religijny wspierający nacjonalistów Ukraińskich, byl największy ze strony Greckokatolickiej z którą ruch ten posiadał powiązania. Ojcem Stepana Bandery był greckokatolicki ksiądz Andrij Bandera, który również działał na rzecz państwa
Andrij Bandera
Ukraiński Negacjonista Historyczny Wołodymyr Wjatrowycz
ukraińskiego.
Kler Greckokatolicki nauczał, że zabicie etnicznych polaków nie jest grzechem.
Ukraińscy Historycy dokonują Rewizji i negacji rzeźi Wołyńśkiej. Ukraiński historyk Wołodymyr Wjatrowycz negował i umniejszał zakres zbrodni w tym akcji lidobójstwa polaków w ramach "krawej niedzieli" przeprowadzonej przez ukraińców w 1943 roku. Rewizjonizm Wjatrowycza został skrytykowany przez polskich i zagranicznych historyków jak szweckiego historyka Pera Andersa Rudlinga. Polski historyk Grzegorz Motyka w tej sprawie napisał:
"Autor „Drugiej wojny polsko-ukraińskiej” za rzecz niesłychanie ważną uznaje ustalenie ponad wszelką wątpliwość, ile polskich wiosek zostało zmasakrowanych 11 lipca 1943 roku. Zgadzam się z nim w ocenie wagi tej kwestii, dlatego chętnie podpowiem mu, w jaki sposób może on udowodnić polskim historykom, jak bardzo są oni (w tym także i ja) nierzetelni i megalomańscy, upierając się przy podawanych przez siebie liczbach. W swoich książkach podaję nazwy co najmniej kilkudziesięciu miejscowości wymordowanych tego dnia (w pracy Siemaszków Wiatrowycz zapewne znajdzie przy odrobinie wysiłku pełen wykaz dziewięćdziesięciu dziewięciu napadniętych tego dnia osiedli). Wystarczy tylko udowodnić, że tych konkretnych wiosek nikt nigdy nie wymordował. Kto wie, może te osiedla dalej istnieją? […] Przepraszam, ale brak w dokumentach OUN i UPA szerokiej i pełnej informacji o napadach tego dnia nie jest dla mnie wystarczającym dowodem na to, że dziesiątki świadków cudem ocalałych z rzezi uległo zbiorowemu złudzeniu. Szczególnie, gdy biorę do ręki Litopys UPA i w sprawozdaniu „Z bojów zahonu Siczi” czytam: „11 VII 43 r. na Byskupczyn (Biskupcze) z bojówki nr 6 wyjechało 30 ludzi, żeby prowadzić likwidację seksotów [tajnych współpracowników – przyp. G.M.] rekrutowanych spośród ludności polskiej. Zniszczono około 2000 osób. Po naszej stronie ofiar nie było."
- Polski Historyk Grzegorz Motyka, W krainie uproszczeń, Nowa Europa Wschodnia, nr 1/2013, strona 99.
Ukrański rewizjonistyczny historyk Włododymyr Wijatrowycz był w latach 2014–2019 prezesem ukraińskiego IPN, "Instytutu Pamięci Narodowej". Głównym dziełem zaprzeczającym zbrodnii ukraińskiej na wołyniu była książka Wijatrowycza "Druga Wojna Polsko Ukraińska 1942-1947" której sednem jest fałszywe twierdzenie, że ludobójstwo Wołyńskie było w rzeczywistości wojną polsko-ukraińską wygraną przez ukraińców.
Historyk Per Anders Rudling uznaje podania Wijatrowycza w książcę Warfare or War Criminality? Volodymyr V’iatrovych, Druha pol’s’ko-ukains’ka viina, 1942–1947 za propagandę i próbę usprawiedliwienia zbrodnii Wołyńskiej.